Khi trẻ phát hiện ra điều này và tâm sự cùng cha mẹ, cha mẹ hãy cố gắng bình tĩnh để xoa dịu trẻ. Trẻ không có lỗi khi không nhận ra sớm hơn, và trẻ cũng chỉ là nạn nhân. Ngược lại, trẻ tử tế, phóng khoáng và tin tưởng "người bạn" của mình. Hãy chỉ dạy trẻ một số dấu hiệu nhận biết những "người bạn" tiếp cận trẻ có mục đích không tốt, để có thể giảm thiểu tổn thương và ngăn chặn các sự cố trong tương lai.

Nhìn chung, tình bạn lý tưởng là một tình bạn tích cực và những người trong mối quan hệ bạn bè đều trân trọng tình bạn này. Khi ở trong một tình bạn tích cực, trẻ không chỉ giúp bạn mình ngày càng trở nên tốt hơn, mà con trẻ cũng sẽ cảm thấy quãng thời gian ở cùng bạn bè thật tuyệt vời và tôn trọng sự khác biệt của nhau. 

Ở tình bạn độc hại, mối quan hệ có thể không tích cực và sẽ tồn tại những người bạn giả tạo. Thực chất khi bắt đầu, những người bạn này có cố gắng tìm đến tình bạn đích thực. Nhưng sau một thời gian làm bạn, lại có một người cố gắng kiểm soát, thao túng người bạn còn lại. Và hành vi này sẽ gây khó chịu thậm chí nguy hiểm cho người bạn bị kiểm soát. Do đó, việc nhận ra được một số hành vi không phù hợp trong tình bạn khá quan trọng. Người bạn thích kiểm soát sẽ viện lí do quan tâm, sự yêu quý độc quyền dành cho bạn trong khi đó chỉ là hành vi bắt nạt về tinh thần, một dạng của bạo hành.

Hãy nhắc nhở con trẻ rằng, những người muốn kiểm soát con họ muốn con cảm thấy họ là những người bạn duy nhất, tốt nhất và chân thành nhất với con. Trong khi thực tế, việc họ trở thành bạn với con chỉ vì họ muốn kiểm soát được con, chứ không phải là tôn trọng con. Dưới đây là những đặc điểm của một người bạn thích kiểm soát mà cha mẹ nên dạy trẻ biết. Việc nhận ra một số hành vi đặc trưng của người thích kiểm soát là yếu tố quyết định để trẻ chấm dứt hay tiếp tục tình bạn. 

Thích ra lệnh, yêu cầu

Hay cho trẻ biết rằng nếu đột nhiên có người bạn nào đó đưa ra những yêu cầu vô lý, và bắt trẻ phải dừng mọi việc trẻ đang làm khi người đó cần, đó chính là các hành vi muốn kiểm soát trẻ. Nhóm người này cũng sẽ yêu cầu trẻ dành toàn bộ thời gian rảnh bên họ, hoặc yêu cầu trẻ phải ăn uống, mặc quần áo, tham gia lớp học và hẹn họ với người mà họ chỉ định. 

Hành vi kiểm soát này hoàn toàn không phù hợp cho mối quan hệ tình bạn. Một tình bạn tích cực sẽ tôn trọng trẻ ăn gì, uống gì, mặc trang phục như thế nào là hoàn toàn tuỳ thuộc vào quyết định và mong muốn của trẻ. Trẻ sẽ không bị đe doạ, bị uy hiếp vì trở nên khác biệt hoặc không nghe theo lời của bạn. Người bạn thích kiểm soát sẽ đổ lỗi cho trẻ rằng trẻ không phải là một người bạn tốt khi không nghe theo lời bạn hoặc không hành xử theo hướng bạn muốn.

Có những hành vi thiếu tôn trọng trẻ 

Nếu những người bạn thân thiết với trẻ không thể hiện sự tôn trọng nhất định với con trẻ, thậm chí là cười đùa với những suy nghĩ, chê bai quan điểm của con trẻ, thậm chí đặt những biệt danh gây cho trẻ sự khó chịu, hãy lưu ý và trao đổi, tâm sự với trẻ ngay khi có thể. Cha mẹ thẳng thắn cho trẻ biết rằng đó hoàn toàn là những người bạn không phù hợp để tiếp tục chơi cùng, và tình bạn này hoàn toàn không tích cực chút nào. Nhấn mạnh lại rằng tình bạn tích cực phải là tình bạn có sự tôn trọng, và giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Các con có thể phạm lỗi, sai lầm nhưng biết khuyến khích nhau trưởng thành thay vì chì chiết, khiến bạn mình cảm thấy là kẻ thua cuộc.

Ngoài những dấu hiệu kể trên, người bạn thích kiểm soát cũng muốn thao túng cả cảm xúc của con trẻ. Trẻ sẽ thường xuyên nghe bạn mình bảo phải cảm thấy thế này, thế kia thay vì trẻ được sống với cảm xúc thật của mình. Người bạn thích kiểm soát sẽ khó chấp nhận cảm nhận của trẻ, cho rằng trẻ đang quá nhạy cảm, làm quá lên, đặc biệt khi những người bạn này đùa cợt trên cảm xúc của trẻ. 

Nhóm người thích kiểm soát sẽ muốn ưu tiên nhu cầu, cảm xúc của họ lên trên mà không cân nhắc xem con trẻ đang cần gì, muốn gì, cảm nhận thế nào. Đó hoàn toàn là thái độ thiếu tôn trọng mà những người bạn thực sự sẽ không đối xử như vậy với bạn của mình. Hãy khuyên con trẻ rằng các con không nên tiếp tục bị lừa dối vì con không đáng bị đối xử như vậy. Con xứng đáng được tôn trọng, được lắng nghe, được yêu thương vì chính bản thân con, vì sự lựa chọn của con và vì những cảm xúc của con, cho dù con và bạn có những quan điểm khác nhau.

Tỏ ra mình có quyền hơn, được ưu tiên hơn

Khi một người bạn nói với trẻ rằng chúng mong đợi hoặc yêu cầu được đối xử đặc biệt trong tình bạn này, đó hẳn là một dấu hiệu của hành vi muốn kiểm soát. Nhóm người này thường dùng cách nói mỉa mai, trào phúc khi trò chuyện với trẻ và luôn tin rằng họ luôn đúng, những gì họ nói luôn chính xác và họ luôn là người thông minh hơn.

Người bạn thích kiểm soát thường nói chuyện với trẻ bằng giọng điệu khinh thường, thiếu tử tế. Họ sẽ thường xuyên đáp trả trẻ rằng ý tưởng, quan điểm của trẻ thật ngu ngốc, vô lý, xem trẻ như một người kém cỏi. Và chúng sẽ thường nói rằng trẻ thật may mắn khi có chúng làm bạn, chỉ có chúng mới chịu chơi với trẻ mà thôi. Ngược lại, một người bạn tích cực sẽ đối xử với con trẻ một cách tôn trọng, công bằng, tử tế như cách trẻ đối xử với bạn.

Mời tiếp tục theo dõi phần 2

-------------

Nguồn tham khảo: https://www.verywellfamily.com/signs-your-friend-is-controlling-and-a-bully-460803

-------------

Nếu phát hiện hoặc chứng kiến hành vi bạo lực, xâm hại trẻ em hoặc lao động trẻ em, xin đừng thờ ơ. Bạn hãy:

- Gọi đến Tổng đài Quốc gia Bảo vệ Trẻ em 111

- Báo cáo qua Ứng dụng Tổng đài 111

- Liên hệ các tài khoản chính thức của Tổng đài 111:

+ Facebook Tổng đài Quốc gia Bảo vệ Trẻ Em: https://www.facebook.com/tongdaiquocgiabvte

+ Zalo Tổng đài 111 https://zalo.me/1249273939821550616