.png)
Không điều gì có thể thay thế được một người giáo viên tốt. Nhưng không phải em học sinh nào cũng có trải nghiệm được học tập, dìu dắt, hướng dẫn bởi những giáo viên tốt trong suốt những năm đến trường của mình. Trừng phạt thân thể và những hình thức kỷ luật khác như xâm hại bằng lời nói vẫn là một trải nghiệm thường xuyên ở trường học đối với nhiều trẻ em ở Việt Nam. Sự tồn tại của trừng phạt thân thể trong giáo dục đã có từ lâu, nghiễm nhiên trở thành một phương pháp truyền thống khi thầy cô muốn dạy dỗ học sinh, và đồng thời không ít thầy cô cũng tự cho bản thân mình quyền được tổn thương thân thể và tinh thần các em bằng nhiều cách. Và đây cũng là quá trình hình thành hành vi bạo lực học đường (BLHĐ) với trẻ em. Hành vi này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân: sự khoan dung khi cho rằng trừng phạt thân thể là một cách giáo dục trẻ em hiệu quả, khiến học sinh vào nề nếp hơn so với các biện pháp khác, và là một biện pháp kỷ luật chứ không phải là bạo lực. Trong khi đó tại Việt Nam, Luật Giáo dục năm 2005 nghiêm cấm hành vi trừng phạt thân thể ở trường học nhưng trên thực tế vẫn tồn tại vấn đề này tại nhiều tỉnh thành trên cả nước.
Dùng bạo lực trong giáo dục học sinh về lâu dài sẽ mang đến cho học sinh những hậu quả như: sự tự ti, căng thẳng, tội lỗi, thái độ gay gắt, thiếu sự thấu cảm và tạo một khoảng cách lớn với giáo viên. Qua nhiều nghiên cứu cho thấy phương pháp giáo dục bằng trừng phạt (dù là lời nói hay thân thể) cũng không chứng minh được mức độ hiệu quả trong quá trình giáo dục học sinh. Mà ngược lại, khi thầy cô trừng phạt học sinh bằng bạo lực đồng nghĩa với việc thầy cô đang thực hiện những hành vi bạo lực với trẻ em. Sự lầm tưởng giữa kỷ luật và trừng phạt bạo lực đã khiến không ít giáo viên, thầy cô vận dụng sai phương pháp. Cụ thể, thầy cô trừng phạt bằng bạo lực nhằm muốn các em ngưng thực hiện những hành vi chưa phù hợp. Trong khi đó, nếu thầy cô áp dụng kỷ luật tích cực có thể giúp các em học được hành vi mới, đúng đắn hơn mà không sợ bị trừng phạt thân thể.
Giáo dục kỷ luật tích cực là cách GD dựa trên nguyên tắc vì lợi ích tốt nhất của HS; không làm tổn thương đến thể xác và tinh thần của HS; có sự thỏa thuận giữa GV- HS và phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của HS. KLTC là việc dạy và rèn luyện cho các em tính tự giác tuân theo các quy định và quy tắc đạo đức ở thời điểm trước mắt cũng như về lâu dài. KLTC tôn trọng trẻ và không mang tính bạo lực. Đây là cách tiếp cận mang tính giáo dục, giúp trẻ thành đạt, cung cấp cho các em thông tin các em cần để học và hỗ trợ sự phát triển của các em.
Cụ thể là:
- Những giải pháp/biện pháp giáo dục phải mang tính dài hạn giúp phát huy tính kỉ luật, tự giác của học sinh.
- Thể hiện rõ ràng những mong đợi, quy tắc và giới hạn học sinh phải tuân thủ.
- Gây dựng mối quan hệ tôn trọng giữa giáo viên và học sinh.
- Dạy cho HS những kỹ năng sống mà các em sẽ cần trong suốt cả cuộc đời.
- Phát huy tính tự giác tuân theo các quy định và quy tắc đạo đức ở thời điểm trước mắt cũng như về lâu dài.
- Làm tăng sự tự tin và khă năng/kĩ năng xử lý các tình huống khó khăn trong học tập và cuộc sống của các em.
- Dạy cho HS cách cư xử lịch sự, nhã nhặn, không bạo lực, có sự tôn trọng bản thân, biết cảm thông và tôn trọng quyền của người khác.
- Động viên, khích lệ thực hiện hành vi, xây dựng sự tự tin, lòng tự trọng và tính trách nhiệm, giúp HS phát triển toàn diện nhân cách, không làm cho các em bị tổn thương.
Trong thực tế, kỷ luật tích cực (KLTC) đã và đang là một trong những phương pháp giáo dục tiến bộ được biết đến và đón chào tại nhiều nước trên thế giới. Song, tại Việt Nam, KLTC đã được Bộ Giáo dục và các tổ chức như UNICEF, Tầm nhìn Thế Giới Việt Nam nhấn mạnh áp dụng trong trường lớp nhưng chưa đạt được hiệu quả như mong muốn. Do không phải trường lớp nào cũng triệt để áp dụng KLTC, không phải giáo viên nào cũng có thể hiểu rõ về KLTC, cách vận dụng hàng ngày trong môi trường giáo dục và những lợi ích mà KLTC có thể mang lại cho học sinh cũng như bản thân thầy cô.
Lí do KLTC được cân nhắc và áp dụng tại nhiều trường học do KLTC có sức mạnh, khả năng tạo ra môi trường giáo dục tích cực, an toàn, có thể giúp các em học sinh yên tâm học tập và bứt phá để phát triển bản thân. KLTC có thể giúp bản thân trẻ nhận ra hành vi sai và chủ động sửa bằng hành vi đúng đắn hơn. Đồng thời, các phương pháp KLTC giúp các em học sinh hoà đồng với bạn bè, biết kiểm soát chính mình, biết phân biệt đúng sai, khuyến khích sự sáng tạo và nhiệt tình của các em. Quan trọng hơn, các biện pháp KLTC giúp học sinh cảm thấy an toàn tại trường lớp, vì thế các em có điều kiện thể hiện bản thân mình trong học tập và các phong trào đoàn thể.
Trừng phạt thân thể không phải là một phương pháp phù hợp để rèn luyện kỷ luật đối với trẻ em. Hậu quả của trừng phạt thân thể làm trẻ em sợ hãi, từ đó khiến trẻ cảm thấy buồn bã, bị bẽ mặt, bối rối và có khả năng khiến trẻ có những hành vi hiếu thắng. Kỷ luật mang tính bạo lực và những tác động tiêu cực của nó như kết quả học tập sa sút, chuyên cần giảm, và bỏ học có ảnh hưởng đến tâm lý và tinh thần của trẻ. Điều này có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, lâu dài đến tương lai của trẻ. Chấm dứt bạo lực trong trường học mới có thể giúp trẻ em lấy lại được khát khao học tập trong một môi trường giáo dục hòa bình và tạo mọi điều kiện thuận lợi.
Ngược lại, KLTC chắc chắn mang đến nhiều lợi ích, cho chính bản thân học sinh, giáo viên, nhà trường, phụ huynh và cộng đồng xung quanh em. Các biện pháp KLTC trong trường lớp giúp học sinh cảm thấy an toàn, tự tin trong học tập, khi được dẫn dắt bởi những người được đào tạo chuyên nghiệp, luôn thấu hiểu, cảm thông, động viên khuyến khích và tôn trọng học sinh. Thầy cô, các nhân viên nhà trường, cơ quan chức năng chính là những nhân tố có trách nhiệm tạo nên một môi trường giáo dục an toàn, vững chắc, chất lượng, khuyến khích và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho học sinh.
Một số gợi ý về các biện pháp/ nỗ lực KLTC mà giáo viên, thầy cô có thể áp dụng trong lớp học:
1. Quy định những nguyên tắc, mục tiêu với học sinh trong lớp từ đầu năm học
2. Đặt ra những kỳ vọng phù hợp và nhất quán với học sinh
3. Khuyến khích học sinh thực hiện những hành vi đúng mực, tuân thủ nguyên tắc, quy định chung
4. Luôn giữ lập trường trung lập nếu có xích mích giữa học sinh
5. Luôn tìm hiểu kỹ càng lí do học sinh có những hành vi không tuân theo quy định, trái nguyên tắc.
6. Luôn tôn trọng học sinh.
7. Hiểu rằng mỗi học sinh đều cần những phương pháp tiếp cận, dẫn dắt khác nhau.
8. Đừng quên khen thưởng, khích lệ học sinh khi cần thiết
9. Hãy trở thành hình mẫu cho học sinh, có các hành vi ứng xử, giải quyết mâu thuẫn, kiểm soát cơn giận phù hợp.
10. Cho học sinh biết rằng luôn có những lựa chọn hoặc cách giải quyết khác.
11. Lắng nghe học sinh và đừng xem nhẹ những lời tâm sự của các em
Việc chấp nhận và áp dụng các biện pháp KLTC sẽ giúp thầy cô duy trì được một môi trường lớp học tích cực, hỗ trợ hiệu quả hơn cho việc giảng dạy và quản lý học sinh. Khi có trường hợp học sinh cá biệt, giáo viên cần làm việc riêng với phụ huynh và học sinh đó để có thể trao đổi trực tiếp, thẳng thắn về các phương pháp KLTC tiềm năng. Một trong những lí do áp dụng KLTC chính là mong muốn giúp học sinh có thể rèn luyện và học hỏi các hành vi đúng mực, tích cực phù hợp với trường lớp, ngay tại chính gia đình của các em hoặc bất kỳ nơi nào khác.
Để được tư vấn hoặc hỗ trợ trực tiếp về phương pháp KLTC, hãy liên hệ Tổng đài quốc gia 111 (miễn phí) hoặc Văn phòng Tư vấn Tâm lý, địa chỉ ngõ 84 - Ngọc Khánh - Ba Đình - Hà Nội, điện thoại 0243 747 6154.
-------------
Nguồn tham khảo:
https://bigschool.vn/ky-luat-tich-cuc-lieu-thuoc-de-khang-cho-bao-luc-hoc-duong
https://luatvietnam.vn/giao-duc/nghi-dinh-80-2017-nd-cp-chinh-phu-115705-d1.html
https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000149284
-------------
Nếu phát hiện hoặc chứng kiến hành vi bạo lực, xâm hại trẻ em hoặc lao động trẻ em, xin đừng thờ ơ. Bạn hãy:
- Gọi đến Tổng đài Quốc gia Bảo vệ Trẻ em 111
- Báo cáo qua Ứng dụng Tổng đài 111
- Liên hệ các tài khoản chính thức của Tổng đài 111:
+ Facebook Tổng đài Quốc gia Bảo vệ Trẻ Em: https://www.facebook.com/tongdaiquocgiabvte
+ Zalo Tổng đài 111 https://zalo.me/1249273939821550616
.png)
.png)
.png)
.png)
