Một mô hình giáo dục con cái dù đã 50 năm, nhưng vẫn không lỗi thời, đó là “ mô hình lý trí và tình yêu”, nơi mà các bậc cha mẹ được khuyên là nên giảm các cảm xúc thiếu lý trí khi giáo dục con cái như la mắng kiểu hổ báo, khuyến khích lấy trẻ làm trung tâm trong việc tìm cách giải quyết các vấn đề chúng gặp phải. Bên cạnh đó, tình yêu vô điều kiện của cha mẹ không nên đặt vào khen vô điều kiện hay chê để đe dọa, mà nó nên nằm ở khen vào nổ lực để trẻ xây dựng nổ lực, khuyến khích trẻ nhận sai, chấp nhận vấp ngã, nhưng ủng hộ sự đứng lên. Thật thú vị, nguyên lý giáo dục này cũng được áp dụng trong nhà Bill Gates, nơi đã nuôi dạy thành công những người con hạnh phúc và thành đạt. Trong đó, cô con gái lớn sắp thành 1 bác sĩ, cậu con trai đã tốt nghiệp MBA.

Thực ra, khi giáo dục con trẻ lúc nhỏ, chúng ta nên

• Dạy trẻ biết vận dụng lý trí để giải quyết tình huống khó khăn, hơn là bị lấn áp bởi cảm xúc. Khi gặp khó khăn, đừng làm thay trẻ hay la mắng trẻ. Bạn nên khuyến khích trẻ tự làm và giải quyết. Khi trẻ té ngã hay thất bại, đừng cười cợt vì điều này sẽ làm trẻ thiếu tự tin và cảm xúc tự ti sẽ lấn áp.

• Dạy trẻ biết vận dụng trái tim để yêu thương

Dạy trẻ quan tâm đến cuộc sống xung quanh như thú nuôi, cây cối, anh chị em, cha mẹ và thậm chí người đáng thương xa lạ. Để làm nó, bạn cần đọc sách và kể chuyện nhân ái cho trẻ nghe. Dạy trẻ biết cách chia sẽ nỗi đau với người khác. VD. khi 2 trẻ đánh nhau, nhiều cha mẹ thường la mắng và trách phạt trẻ đánh. Điều này sẽ làm trẻ đánh sợ hãi và làm rào cản xây dựng sự yêu thương. Có cách làm khác tốt hơn, cha mẹ chỉ cần nói nghiêm “ngừng lại, không được đánh chị!” và nên tập trung vào quan tâm, chăm sóc bé bị thương, và yêu cầu bé gây tổn thương ở bên và gợi ý sự giúp đỡ, VD. con lấy túi đá chườm cho chị giúp mẹ nhé! Khi đứa trẻ được phép tham gia vào yêu thương điều này sẽ tạo cơ hội cho trẻ học được cách yêu thương.

Dạy trẻ cách cho đi. VD. quyên tiền cho các bạn nghèo hoặc cần giúp đỡ. Những nghiên cứu từ ĐH Harvard đã tìm thấy bí mật hạnh phúc của những người giàu: họ hạnh phúc không phải vì có nhiều tiền trong tài khoản, mà chỉ những người biết kiếm tiền và biết cho đi mới hạnh phúc.

Cho trẻ một nền tảng sức khỏe tốt.

Trẻ con có sức khỏe tốt thông qua dinh dưỡng đúng, cân bằng và vận động hợp lý

+Dinh dưỡng đúng là cần đúng thời điểm và đúng thái độ:

• Sữa mẹ là lựa chọn tốt nhất dành cho các bé trong tuổi bú mẹ

• Ăn dặm cần giới thiệu khi bé sang 6 tháng tuổi

• Trước 2 tuổi, trẻ cần nhận thức về ăn, nhai, và thưởng thức đa dạng các loại thực phẩm

• Từ 3 tuổi, trẻ nên có cơ hội ăn cùng gia đình để hiểu về hoạt động ăn uống tập thể.

• Thái độ của cha mẹ trong bữa ăn cũng quyết định stress của trẻ và hiệu quả trong hấp thụ thức ăn của trẻ. Do đó, cha mẹ nên có thái độ khuyến khích và hợp tác.

+ Dinh dưỡng cân bằng:

• Khi ăn dặm, trẻ nên được ăn đa dạng tăng lượng từ ít đến vừa đủ. Luôn đảm bảo trẻ có đủ 4 nhóm dinh dưỡng chất đạm, tinh bột, chất béo, chất xơ.

• Cân bằng nên được hiểu đúng với đáp ứng no của trẻ. Ép ăn là không nên. Nên cân bằng giữa bữa chính và bữa phụ.

Giúp trẻ nhận biết thế giới xung quanh.

Trẻ con phát triển nhận thức về cuộc sống thông qua chơi, trò chuyện và học tập

+ Không cần quá nhiều thời gian cho việc chơi, chỉ cần dành tình yêu trong từng phút chơi cùng trẻ. Các hoạt động chơi nên có trước 6 tuổi là:

1. Tự chơi VD. vẽ, nặn đất xét

2. Chơi 2 người Vd. đi công viên, nhà sách, làm diều

2. Vui chơi tập thể VD. chơi vận động theo nhóm, tham gia chơi cả bố và mẹ, ngồi vòng tròn hát và đố…

+ Trò chuyện giúp trẻ phát triển tốt nhất là hỏi-đáp. Bạn nên đặt câu hỏi cho trẻ, và luôn có tinh thần mong đợi con trả lời hay phản ứng lại, điều này sẽ xây dựng tinh thần hợp tác lại của con.

+Học tập trước 6 tuổi nên là các hoạt động liên quan đến trò chơi để giúp trẻ phát triển tư duy như xếp hình puzzles, đố chữ, phân biệt hình thể, con số…, nhận thức cuộc sống thông qua đọc sách và nói chuyện về nhân vật trong sách.

---

Nguồn tham khảo: 

Kennedy E, et al. 2020 Gender inequalities in health and wellbeing across the first two decades of life: an analysis of 40 low-income and middle-income countries in the Asia-Pacific region. Lancet Glob Health; 8(12):e1473-e1488.

Noorlander AM et al. 2010. Female gender pre-selection by maternal diet in combination with timing of sexual intercourse--a prospective study. Reprod Biomed Online; 21(6):794-802.

Donnelly, Grant Edward, Tianyi Zheng, Emily Haisley, and Michael I. Norton. "The Amount and Source of Millionaires' Wealth (Moderately) Predicts Their Happiness." Personality and Social Psychology Bulletin 44, no. 5 (May 2018): 684–699.

Elizabeth W. Dunn, Lara B. Aknin, Michael I. Norton. 2008. Spending Money on Others Promotes Happiness. Science 319, 1687

---

Nếu phát hiện hoặc chứng kiến hành vi bạo lực, xâm hại trẻ em hoặc lao động trẻ em, xin đừng thờ ơ. Bạn hãy:
- Gọi đến Tổng đài Quốc gia Bảo vệ Trẻ em 111
- Báo cáo qua Ứng dụng Tổng đài 111
- Liên hệ các tài khoản chính thức của Tổng đài 111:
+ Facebook Tổng đài Quốc gia Bảo vệ Trẻ Em: https://www.facebook.com/tongdaiquocgiabvte
+ Zalo Tổng đài 111 https://zalo.me/1249273939821550616