Tantrum là thuật ngữ mô tả các hành vi ương bướng, la hét, khóc đòi bằng được, tức giận, đánh lại cha mẹ, nằm khóc ăn vạ thường xảy ra ở trẻ nhỏ trong độ tuổi từ 1 – 5 tuổi.
Cơn lốc Tantrum có thể xảy ra bất cứ lúc nào, điều quan trọng là bạn nên có những kỹ năng cần thiết để ứng phó. Đây là hướng dẩn.
1. Hãy cắt ngay nguồn năng lượng gây ra tantrum, đừng lo lắng khi tantrum quá đà ở cấp độ 1,2 và bạn chỉ đơn thuần im lặng, và cất những món đồ hoặc giải quyết tình huống gây ra sự tantrum ở bé
2. Bạn phải đủ cứng rắn và kiên nghị trong suốt thời gian tantrum diễn ra ở cấp độ 1,2 và 3. Làm gì khi cơn lốc đang qua giai đoạn 1,2 và 3? Hãy pha 1 tách trà và tận hưởng ly trà của bạn. Nên nhớ rằng đảm bảo bạn ở đủ gần để biết bé tantrum như thế nào để quyết định có cần dùng “Chiếc thang cứu sinh” không
3. Bạn không được khuyên là dùng đồ chơi hay dụ dỗ bé vì làm vậy bé sẽ không học được cách chấp nhận và thay đổi trong cảm xúc.
4. Khi bé ở cấp độ 4, bạn có thể nói chuyện và đừng ngại cho bé cái ôm và tha thứ. Đây là lúc nói chuyện.
Sử dụng “Chiếc thang đặc biệt” lúc cần thiết.
Tantrum có thể xảy ra ở những hoạt động hằng ngày như đi tắm, đi siêu thị, đi nhà sách, rửa tay trước giờ ăn, hoặc giờ cơm đến bởi vì trẻ lúng túng cách cư xử đúng trong những hoạt động này, đặc biệt khi trẻ đang chơi hoặc đang ở trong một hoạt động khác.
Chiếc thang đặc biệt là công cụ cha mẹ dùng để tạo ra 1 khoảng dừng trong biến cố hành vi nào đó của trẻ đang phát triển, đang bùng cháy dữ dội thành cơn lốc tantrum. Tại thời điểm này, mọi tác động của cha mẹ chỉ làm trẻ trở nên bướng bỉnh và khó kiểm soát cảm xúc hơn. Bộ công cụ này sẽ giúp giảm nguồn tác động của cha mẹ - được ví như nguyên liệu làm bùng cháy hơn cơn lốc tantrum ở giai đoạn 2. Khi không còn năng lượng, trẻ sẽ trở lại trạng thái bình thường và bài học về biến cố nên được dạy trẻ khi Tantrum kết thúc.
“Chiếc thang đặc biệt” gồm 3 công cụ sau:
1. Công cụ Distraction: Bạn có thể hướng trẻ đến 1 sự chú ý khác. Công cụ này chỉ nên dùng khi trẻ nhỏ hơn 15 tháng tuổi.
Sử dụng công cụ này như thế nào?
Các bé nhỏ thường có sự tập trung rất ngắn vào 1 sự vật hoặc hành động. Do đó, công cụ đánh lạc hướng là có thể sử dụng, nhưng các bé lớn hơn 15 tháng tuổi không khuyến khích vì lúc này các bé đã phát triển nhận thức độc lập và có thể nhớ. Do đó, nếu đánh lạc hướng ở bé lớn có thể không hiệu quả tantrum, mà còn làm tantrum kéo dài ở giai đoạn 2.
Một số hoạt động đánh lạc hướng thông dụng được khuyên:
Khi bé đòi món đồ chơi nào đó, hãy bế bé sang hướng khác và chỉ vào một người nào đó để chuyển hướng chú ý của trẻ. Lúc này, bạn hãy mô tả 1-2 câu về hướng mới để trẻ quên món đồ chơi trước đó.Tránh hứa hẹn sẽ mua món khác hoặc mua lúc khác vì điều này làm trẻ khó bị đánh lạc hướng.
Khi trẻ đòi thiết bị điện tử như điện thoại, ipad hay promote TV, bạn hãy chạy 1 đoạn video để tải 1 phút và tắt wifi. Sau khi bé xem hết 1 phút thì video tự tắt. Với promote TV bạn có thể tháo pin. Khi trẻ cảm thấy mất hứng với những thiết bị “dỏm” bạn đưa, trẻ có thể quấy khóc, lúc này bạn mang 1 vài món đồ chơi có nhạc hoặc trống để đánh lạc hướng bé.
2. Công cụ 1-2-3 Go & Magic: Cha mẹ có thể dùng nó để quy ước 1 khoảng thời gian nhất định với trẻ để trẻ hoàn tất phần công việc còn lại của trẻ trước khi cơn lốc tantrum trở nên lớn. Nó nên là 1 phút, 2 phút hoặc tối đa là 3 phút. Hết số phút quy ước, trẻ cần phải kết thúc công việc.
Sử dụng công cụ này như thế nào?
Công cụ này nên dùng khi trẻ dây dưa trong 1 hoạt động nào đó. Bạn nên quy ước một khoảng thời gian nhất định để trẻ kết thúc hoạt động này và bé sẽ làm gì nếu bé không thực hiện quy ước. Ví dụ, con sẽ có 3 phút để cất những quyển truyện lên kệ và sau 3 phút nếu con không cất, con sẽ không được xem những quyển truyện này từ bây giờ đến sáng mai. Để thành công, bạn nên giữ đúng quy ước nếu trẻ phá luật. Trước những giây cuối cùng, bạn nên cho bé lời nhắc duy nhất cũng là cuối cùng. Sau thời gian đó, quy ước phải được thực thi với khuôn mặt nghiêm của bạn. Nếu bé giữ đúng quy ước, một lời động viên trẻ là cần thiết. Cấu trúc lời động viên nên là: [Khen về nổ lực trẻ vừa làm] + [hướng tới mộ hoạt động khác]. Ví dụ: Mẹ rất hài lòng vì con dọn dẹp rất sạch sẽ. Nào xuống bếp với mẹ, có món này mẹ cần con phụ lắm nè!
Nếu trẻ phá quy ước và bắt đầu xuất hiện cơn lốc tantrum, bạn có thể dùng công cụ time-out bên dưới.
3. Công cụ Time out
Xem bài viết về Time out.
---
Hãy liên hệ với tổng đài 111 hoặc số điện thoại 02437476154 nếu bạn đang mong muốn được hỗ trợ trực tiếp.
Văn phòng tư vấn trị liệu tâm lý trẻ em - số 44/84 Ngọc Khánh - Ba Đình - Hà Nội:
- Đánh giá, tư vấn, trị liệu tâm lý miễn phí cho trẻ em bị bạo lực, xâm hại hoặc bị ảnh hưởng của bạo lực dẫn đến sang chấn tâm lý.
- Đánh giá, tư vấn, trị liệu tâm lý trực tiếp cho những trẻ em bị rối nhiễu như trẻ tự kỉ, trẻ tăng động giảm chú ý, trẻ bị trầm cảm, trẻ chậm phát triển trí tuệ, chậm phát triển ngôn ngữ.
- Tham vấn tâm lý làm bạn cùng con ở tuổi dậy thì
- Tham vấn tâm lý stress, trầm cảm, lo âu.